Chinese baby-experimenten

Iedereen kent vast nog het experiment van de Chinese biofysicus He Jiankui. Hij gebruikte de zogenaamde CRISPR-technologie om menselijke embryo’s te modificeren en resistent te maken tegen HIV. Het experiment leidde tot de geboorte van de tweeling Lulu en Nana. Ondertussen komen steeds meer details over het experiment naar buiten en uiten deskundigen ondertussen grote zorgen over de wijze waarop het genoom van de kinderen is aangepast. Het genoom is de hoeveelheid erfelijk materiaal in een set ongerepliceerde chromosomen.

Gewoon een kwestie van de volgorde veranderen
Voor wie het experiment gemist heeft; CRISPR is een techniek waarmee wetenschappers elk DNA kunnen bewerken door heel simpel de volgorde te veranderen. CRISPR biedt de mogelijkheid een bepaald gen uit te schakelen en om specifieke wijzigingen door te kunnen voeren zoals bijvoorbeeld het introduceren of het verwijderen van een bepaald deel van het DNA.

Het experiment is – naar nu blijkt – allesbehalve goed verlopen
Het experiment van Jiankui richtte zich op een specifiek gen, CCR5. Deze gen is nodig voor het HIV virus om witte bloedcellen binnen te kunnen dringen en het lichaam te kunnen infecteren. Doel van het experiment van de Chinees was mensen resistent te maken tegen de infectie van HIV. Naar nu blijkt verliep het experiment allesbehalve goed en zijn er links en rechts nogal wat fouten gemaakt.

Van de effecten van de mutaties is bepaald niet alles bekend
Om het niet al te ingewikkeld te maken, het team van Jiankui genereerde tijdens het experiment verschillende mutaties, van de effecten die dit kan hebben is echter niets bekend. Het kan inderdaad HIV resistent zijn, het kan echter ook andere gevolgen hebben. Die mogelijke andere consequenties zijn verder niet getest. Het experiment is gewoon verder gegaan. Deskundigen roepen nu dat dit een handelswijze is die niet te rechtvaardigen is.

Organisme heeft een mengsel van bewerkte en onbewerkte cellen
Bovendien zou het experiment fout zijn gegaan omdat de bewerking niet perfect efficiënt was. Dit zou inhouden dat niet alle cellen in de embryo’s bewerkt zijn. Dus bestaat de kans op een mozaïek effect; daar wordt van gesproken als een organisme een mengsel van bewerkte en onbewerkte cellen heeft. Je zou dus kunnen stellen dat het experiment heeft opgeleverd dat Lulu en Nara mozaïek zijn. De kans dat de bewerkte baby’s nu resistent zijn tegen HIV, lijkt dan ook niet waarschijnlijk. Volgens criticasters had juist de kans op het mozaïek effect reden moeten zijn om de embryo’s niet te inplanteren. De manier van werken kan nu gevolgen hebben, elders in het genoom.

Alleen dan experimenteren als de voordelen veel groter zijn dan eventuele nadelen
Daarmee is maar weer eens aangetoond dat het experiment gevaarlijk is gebleken, de wijzigingen die aangebracht zijn kunnen immers weer doorgegeven worden aan nieuwe generaties. Een experiment met embryo’s is eigenlijk alleen ethisch verantwoord als de voordelen zo significant groot zijn en gemakkelijk opwegen tegen de eventuele nadelen. In dit experiment was dat niet het geval, zoals er nog wel wat meer foutjes zijn ontdekt. Die zijn echter zeker voor de leek moeilijk uit te leggen. Laten we het anders zeggen; het experiment is allesbehalve gladjes verlopen.